İnternet bize her geçen gün daha da geniş imkanlar sunuyor. Son dönemin en büyük teknolojileri arasında yer alan yapay zeka modelleri web tabanlı çalışmalara çağ atlatmış durumda. Peki internetin gelişmesi beraberinde bazı tehlikeleri de getirebilir mi? Bir göz atalım.
İletişim ve etkileşim ağları internet sayesinde oldukça hızlı ve pratik şekilde sağlanabiliyor. Günümüzde birçok ülke mevcut internet alt yapılarının gerektirdiği şekliyle kullanıcılarına internet kullanım kolaylıklarını sunuyor. Ülkemiz her ne kadar internet alt yapıları konusunda birçok ülkenin gerisinde görünse de kullanıcı deneyimleri baz alındığında basit ve yük gerektirmeyen işler için şu anda alt yapı yeterli görünüyor.
İnternet ve iletişim kanallarının artmasıyla birçok topluluk çalışmalarını bu platformlar aracılığıyla yürütmeye başladı. Örneğin bu yıl yapılması planlanan Mağara Jam, geçen yıllarda olduğu gibi bu yıl da katılımcıların birçoğunu çevrimiçi kanallar üzerinden bir araya getirmeyi hedefliyordu. Haliyle bu ve buna benzer birçok faydalı proje şu anda haftalar, aylar ve belki de yıllar verilen emeklerinin neticesinde bir mağduriyet yaşamaya başladı. Çünkü ülkemizdeki en yaygın çevrimiçi iletişim kanallarından biri olan Discord kapatıldı. Mağara Jam’in jüri üyelerinden sevgili Ataberk “at0m” Palacı bu durumu şu videosuyla duyurmuştu.
Discord’un kapatılması her ne kadar hukuksal gerekçelerle bir mantık kalıbına uydurulmaya çalışılsa da işin genel görüntüsü kullanıcılar nezdinde bu şekilde değerlendirilmiyor. Ülkemizde suç işleyen ya da suçu planlayan topluluklar Discord ve benzeri platformları tercih ediyor. Bu durumun her ne kadar doğrudan Discord ile bir ilgisi olmasa da suçlu taraf olarak Discord sorumlu tutuluyor. Discord’u örnek alarak bir değerlendirme yapalım.
- Discord sadece oyun değil, iletişim ve anlık görüşmelerin sağlanabileceği oldukça gelişmiş ve bir o kadar da pratik bir program. Sistemin sürekli güncellenmesi kullanıcı deneyimi açısından sorunsuz bir hizmetin sunulabilmesinde etkili oluyor. Haliyle kullanıcılar alternatifler olmasına rağmen Discord’u kullanmaya daha sıcak bakıyor. Yani Discord’un bu yöndeki tek suçu iyi bir hizmet veriyor olması ve çoğu kişi tarafından tercih edilmesi.
- Discord’un üyelik koşullarına göz attığımızda kendini içeriklerden sorumlu tutmadığını görebiliyoruz. Tıpkı diğer sosyal ağ platformlarında olduğu gibi Discord ‘yer sağlayıcı’ statüsünde bulunuyor. Yani platform içerisinde paylaşılan, görüşülen her konuda Discord paylaşımı ya da eylemi gerçekleştiren kullanıcıların kendisinin sorumlu olacağını söylüyor. Buna benzer bir durum Technopat forumunda karikatür paylaşan bir kullanıcının başına gelmişti. O dönemde karikatürün gerçek sahibinin avukatı aracılığıyla açılan davada suçlu taraf olarak Technopat görülmüştü. Yine Technopat ekibi tüm süreci şuradaki videolarıyla açıklamıştı.
- Discord bu ve buna benzer topluluklar ya da kullanıcılar için hali hazırda bir denetim mekanizmasına sahip. Platform bu girişimleri doğrudan tespit ettiğinde platform içi yasaklama adımlarını doğrudan atabiliyor. Bunlar kimi zaman başka kullanıcıların şikayetleriyle de destekleniyor ve denetim radarına hızlıca girebiliyorlar.
Peki ne oldu da Discord suçlu göründü?
Discord’u kullanan ya da kullanmayan büyük bir kesim aslında platformun suça ortaklık edemeyeceğinin farkında. Çünkü yakın zamanda ülkemizde gündeme gelen kadın cinayetleri ve genç kızlara yönelik eylemlerin doğrudan Discord ile bir ilgisi yok. Haliyle bu ve buna benzer birçok eylem Discord harici platformlarla bile gerçekleşebiliyor. O halde şu soruyu sormak gerekiyor: Suçun planlandığı her platformu suça ortaklık etmiş olarak görmeli miyiz? Eğer bu sorunun cevabı “Evet”se bu eylemin her gerçekleştiği platformu erişime kapatmak mıdır asıl çözüm?
Ülkemizin son yıllardaki erişim kısıtlamaları bence dünya basınında alay konusu olabilecek nitelikte. Keza erişim yasağı işin kolayına kaçmak, suça karşı bir hamlenin yapıldığını topluma göstermekten ibaret. Bunun hiçbir suçu çözdüğüne ya da suçu planlayan örgütler nezdinde caydırıcılığının olduğuna inanmıyorum. Platform erişiminin kısıtlanması kurunun yanında yaşın da yanmasından başka bir şey değil. Her suç kavramının karşılığında olduğu gibi yargılanması gerekenler platformlar değil şahıslar olmalı. Fakat yasal adımlar bu zor ve zahmetli adımı tercih etmek istemiyor. Çünkü işin kolayı icat edilmiş gibi görünüyor: “Erişimini kapatın.”.
Discord bu konuda son dönemde nasibini alan markalardan sadece biri. Hemen öncesinde Instagram ve bazı platformlar da benzer süreçlere maruz kalmıştı. Yani konuyu toparlamak gerekirse:
- Bir cinayet işlendiğinde bıçak mı suçlu, kâtil mi? Hadi bu örnekte bıçak tek başına da ‘tehlike’ statüsüne sahip diyelim. Discord’un böyle bir tehlikesi de yok.
- Bir suçun planlanmasına âlet edilmiş iletişim platformları bir sonraki suçun gerçekleşmesi konusunda örgütlenenleri ne denlli yıldırabilir? Kişi ya da kişilerin hedefleri bu yönde olduğunda Discord’a alternatif bir yığın çözüm bulunamaz mı? Ülkemizde VPN kanalları aktif ve Discord halen daha bu şekilde kullanılabiliyor. Erişim yasağıyla gerçekten de bir şeyleri çözdük mü, yoksa bir süreliğine susturduk mu?
Erişim yasağı gibi kolay ve amaçsız hamleler yerine doğrudan suçluların tespitine odaklanan adımlar atmak, Discord’u sorumlu tutmak yerine kişilerin tespitinde birincil yazılım kaynağı olarak Discord’la ortak çalışmak, hele ki her kullanıcının erişimlerini tek tek izleyebildiğimiz güncel teknolojik imkanların dahilinde olayların sorumlularını hedef almak varken neden basit görünen ve bir o kadar da etkisiz kararların arkasına sığınıyoruz? Hukuksal taraftaki bu adımların caydırıcılığı olmadığı sürece ülkemizdeki suç oranlarında bir düşüş yaşanacağına ihtimal veremiyorum. Her sokak, her cadde ve mahalle potansiyel bir cinayet yeri şüphesi gibi hissetiyor. Korkularımız kapımızın önüne kadar uzanabilmiş durumda ve biz gerçek adaletin uygulandığı bir Türkiye’yi dört gözle bekliyoruz.
Erişim yasağı yerine ‘erişen suçlu yasağını’ görebildiğimiz, suça fırsat vermeyen adalet hükümlerinin ve bu başarıların konuşulduğu bir Türkiye görmemiz dileğiyle.
Bir yanıt yazın